Czy zastanawiasz się za co tak naprawdę odpowiada Ubezpieczyciel, jakie koszty naprawy po wypadku musi pokryć, czy musisz naprawiać samochód w najtańszym warsztacie na nieoryginalnych częściach i czy możesz wynająć samochód zastępczy?
Odpowiem Ci na te pytania i nie będą to gołosłowne frazesy! Odpowiedzi mają swoje oparcie w orzecznictwie.
- Należy Ci się odszkodowanie w wysokości odpowiadającej wysokości niezbędnych i ekonomicznie uzasadnionych kosztów naprawy pojazdu, które przywrócą stan uszkodzonego samochodu do stanu poprzedniego.
- Odszkodowanie należy Ci się niezależnie od tego, czy naprawiłeś samochód, czy go nie naprawiłeś, bądź naprawiłeś go częściowo.
„ Poszkodowany w ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, w przypadku szkody częściowej, może żądać odszkodowania w wysokości odpowiadającej niezbędnym i ekonomicznie uzasadnionym kosztom przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego, także wtedy gdy naprawy nie dokonał lub dokonał jej częściowo i sprzedał pojazd w stanie uszkodzonym.”- wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia, II CSK 100/18, LEX 2648598.
3.Dla zasadności Twojego roszczenia nie ma znaczenia co później stało się z samochodem. To, że zdecydowałeś się sprzedać uszkodzone auto nie pozbawia Cię prawa do dochodzenia odszkodowania w wysokości odpowiadającym hipotetycznym kosztom naprawy. Wartości odszkodowania nie można ograniczyć do różnicy pomiędzy wartością pojazdu przed uszkodzeniem a uzyskaną przez poszkodowanego ceną z jego sprzedaży.
„ Dla powstania roszczenia o naprawienie szkody w postaci kosztów naprawy pojazdu nie mają znaczenia późniejsze zdarzenia między innymi w postaci sprzedaży uszkodzonego lub już naprawionego pojazdu. Okoliczność, że poszkodowany nie czekając na wypłatę odszkodowania podejmuje decyzję o sprzedaży uszkodzonego samochodu, nie pozbawia go prawa do odszkodowania w wysokości odpowiadającej hipotetycznym kosztom naprawy, skoro rzeczywista naprawa nie stanowi warunku dochodzenia odszkodowania. W konsekwencji poszkodowany w ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, w przypadku szkody częściowej, może żądać odszkodowania w wysokości odpowiadającej niezbędnym i uzasadnionym ekonomicznie kosztom przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego, także wtedy, gdy naprawy nie dokonał (lub dokonał jej częściowo) i sprzedał pojazd w stanie uszkodzonym. Nie można w takim stanie faktycznym ograniczać wysokości odszkodowania – podobnie, jak przy szkodzie całkowitej – do różnicy między wartością pojazdu przed uszkodzeniem a uzyskaną przez poszkodowanego ceną jego sprzedaży. Zbycie rzeczy jest uprawnieniem właściciela tak samo, jak korzystanie z niej. Skorzystanie z tego uprawnienia nie może ograniczać wysokości należnego poszkodowanemu odszkodowania, ubezpieczyciel sprawcy szkody powinien bowiem wyrównać uszczerbek w majątku poszkodowanego do pełnej wysokości szkody.”- wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia, II CSK 100/18, LEX 2648598.
4. Gdy nie jesteś w stanie wykazać faktycznie poniesionych kosztów naprawy należy Ci się odszkodowanie takie, jakie byś uzyskał w ogóle nie naprawiając samochodu.
5. możesz naprawić samochód przed tym jak uzyskasz odszkodowanie.
„ Dopuszczenie przyznawania odszkodowania z tytułu kosztów naprawy przed jej dokonaniem i bez potrzeby rozliczenia się z nich po dokonaniu naprawy, powoduje, że byłoby w sposób nieuzasadniony krzywdzące poszkodowanego stosowanie innych kryteriów rozliczeń tylko dlatego, że wykazując staranność i dysponując środkami finansowymi dokonał usunięcia uszkodzeń w całości lub w części przed uzyskaniem odszkodowania. Skoro prawo do odszkodowania ma poszkodowany, który w ogóle nie naprawił pojazdu, to nie można przyjąć, że nie może go uzyskać poszkodowany, który poczynił nakłady na swój majątek naprawiając uszkodzony pojazd w całości lub w części, tylko z tej przyczyny, że nie wykazał rzeczywistych kosztów naprawy, skoro nie one decydują o zakresie należnego odszkodowania.” – wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia, II CSK 100/18, LEX 2648598.
6. W przypadku szkody całkowitej masz prawo do samochodu zastępczego do czasu gdy zostanie Ci wypłacone odszkodowanie.
„Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego w okresie niezbędnym do nabycia innego pojazdu mechanicznego, jeżeli odszkodowanie ustalone zostało w wysokości odpowiadającej różnicy odpowiadającej różnicy pomiędzy wartością pojazdu mechanicznego sprzed zdarzenia powodującego szkodę, a wartością pojazdu w stanie uszkodzonym, którego naprawa okazała się niemożliwa lub nieopłacalna (tzw. szkoda całkowita).”- Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2013r. III CZP 76/13, OSNC 2014, nr 9,poz. 85 .
7. Odszkodowanie ustala się respektując zasadą tzw. pełnego odszkodowania nie przekraczając przy tym wysokości faktycznie doznanej przez poszkodowanego szkody.
„Ubezpieczyciel odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego ponosi odpowiedzialność w granicach odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody i w takich też granicach ustalane jest i wypłacane odszkodowanie (art. 436 § 1 i 2 w zw. z art. 363 § 2 w zw. z art. 361 § 2 w zw. z art. 822 § 1 k.c. i w zw. z art. 36 ust. 1 ustawy z 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych). Odszkodowanie ustala się z jednej strony respektując zasadę pełnego odszkodowania, a z drugiej strony nie przekraczając wysokości faktycznie doznanej przez poszkodowanego szkody. Stosowanie art. 822 § 1 w zw. z art. 363 § 1 k.c. oznacza, że poszkodowany nie może żądać zapłaty kosztów (hipotetycznej) restytucji w sytuacji, w której przywrócenie stanu poprzedniego byłoby niemożliwe albo też pociągało za sobą nadmierne trudności lub koszty. Koszty naprawy uszkodzonego w wypadku komunikacyjnym pojazdu, nieprzewyższające jego wartości sprzed wypadku, nie są nadmierne w rozumieniu art. 363 § 1 k.c.” – wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia, II CSK 100/18, LEX 2648598.
8. Po stwierdzeniu szkody całkowitej, albo gdy naprawienie samochodu jest niemożliwe- nie możesz żądać zapłaty kosztów naprawy.
„Stosowanie art. 822 § 1 w zw. z art. 363 § 1 k.c. oznacza, że poszkodowany nie może jednak żądać zapłaty kosztów (hipotetycznej) restytucji w sytuacji, w której przywrócenie stanu poprzedniego byłoby niemożliwe albo też pociągało za sobą nadmierne trudności lub koszty. Ocena, czy koszty restytucji są nadmierne, zależy od okoliczności sprawy. Na gruncie spraw dotyczących naprawy pojazdów mechanicznych ugruntowała się praktyka zakładająca, że koszt naprawy nie jest nadmierny dopóty, dopóki nie przewyższa wartości pojazdu sprzed wypadku.”- wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2018, II CNP41/17, LEX2481937.
9. Ubezpieczyciel będzie zobowiązany zrefundować koszty najmu pojazdu zastępczego o ile faktycznie je poniosłeś.
„Zaciągnięcie przez poszkodowanego zobowiązania do zapłaty czynszu najmu pojazdu zastępczego stanowi szkodę w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. pozostającą w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym.”- uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2020 roku, III CZP 63/19, OSNC 2020, nr 11, poz. 96.
10. Nie musisz korzystać z oferty najmu samochodu zastępczego z oferty przedstawionej przez Ubezpieczyciela. Ubezpieczyciel jest zobowiązany pokryć uzasadnione i ekonomicznie celowy koszty najmu samochodu zastępczego o ile nie są one nadmierne, a mieszczą się w stawkach obowiązujących na rynku lokalnym.
„Wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.”- uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017 roku, III CZP 20/17, OSNC 2018, nr 6,poz. 56.
